Nguyên nhân đuối nước hay xảy ra đối với trẻ lớn tuổi do bản tính hiếu động, tò mò; đối với trẻ nhỏ do tính thích nghịch nước hoặc do sự bất cẩn của gia đình. Cho dù trẻ em không biết bơi lội hay biết bơi lội nhưng do sự chủ quan nên cũng không lường trước hết được sự nguy hiểm của tai nạn.

Ngoài ra, môi trường sống chung quanh cũng luôn luôn có những yếu tố nguy cơ rình rập gây nên tai nạn đuối nước cho trẻ em như chậu nước, chum vại, bể nước, giếng nước... không có nắp đậy an toàn; sông, hồ, suối, ao nước... không được rào chắn và có biển báo nguy hiểm. Hơn nữa, tình trạng xây dựng các công trình, đào bới khai thác cát, đất đá tràn lan, sự vô ý thức của con người... đã để lại các hố ao sâu gây nguy hiểm như hố vôi tôi, hố lấy đất làm gạch ngói, hố lấy cát, hố lấy nước tưới hoa màu… không có hàng rào cũng là những nơi dễ gây nên tai nạn đuối nước.

Để phòng tránh tai nạn đuối nước chúng ta cần chú ý quan tâm đến các việc sau:

Một là: Không được tắm, bơi ngoài sông, suối, bơi ở những nơi có nước sâu, chảy siết, xoáy khi không có người lớn biết bơi và cứu đuối đi kèm. Không được phép bơi khi chưa xin phép bố mẹ.

Hai là: Khuyến cáo các bạn học sinh, sinh viên nhất là các em nhỏ không nên chơi đùa gần ao, hồ, sông suối, những nơi tiềm ẩn rủi ro đuối nước.

Ba là: Khi phát hiện thấy người bị rơi ngã xuống nước, cần hô hoán, kêu gọi mọi người đến ứng cứu, giúp đỡ ngay từ khi nhìn thấy nạn nhân. Đồng thời, cần nhanh chóng tìm bất kỳ vật dụng nào để có thể cứu gián tiếp như: cây sào, phao, áo, quần, dây nịt... hãy cho những người bị đuối nước bám vào các vật dụng này để người trên bờ kéo dần vào. Tuyệt đối không được nhảy theo cứu nạn nhân nếu mình không biết bơi và không biết cách cứu đuối vì bản thân mình cũng có thể bị đuối nước

Bốn là: Nên có người lớn đưa đi học trong mùa mưa lũ, đặc biệt khi phải đi qua suối, sông, đập tràn…

Năm là: Tuyệt đối tuân theo các bảng chỉ dẫn cảnh báo nguy hiểm tại các sông suối, ao hồ.

Để phòng tránh những rủi ro đáng tiếc xảy ra cho bản thân và những người thân trong gia đình, nhất là trẻ em. Thì mọi người, mọi nhà, đặc biệt là các bậc phụ huynh cần tăng cường nhắc nhở con em mình luyện tập kỹ năng bơi lội ở những cơ sở dạy bơi có sự hướng dẫn của thầy dạy bơi, giúp các em có kỹ năng phòng, chống đuối nước. Để cho các em có một có kỳ nghỉ hè thực sự vui vẻ, an toàn và bổ ích.